Jongeren, uitgaan en middelengebruik in Den Haag

Haagse uitgaande jongeren gaan gemiddeld 5 uur per week uit. Tijdens het uitgaan worden naast alcohol ook andere genotmiddelen zoals cannabis, XTC en cocaïne gebruikt. Risico’s bij dit gebruik zijn het combineren van middelen, het frequent en veel gebruik van middelen en het experimenteren met nieuwe middelen. Gevolgen van gebruik van alcohol en andere genotmiddelen zijn bijvoorbeeld alcoholvergiftiging, negatieve effecten op schoolcarrière (zoals spijbelgedrag), en uitgaansgeweld. Deze negatieve effecten van uitgaansgedrag worden door de gemeente Den Haag als zorgelijk ervaren. Dit heeft geleid tot de behoefte van de gemeente aan actuele kennis over wie waar in Den Haag uitgaat, wat jongeren aan genotmiddelen gebruiken en hoe ze dat doen.

Het genotmiddelengebruik is trendgevoelig. De gemeente Den Haag heeft vooral behoefte aan inzicht in verschuivingen in gedragsstijlen, gebruikspatronen en andere kenmerken van uitgaande jongeren en de relatie met genotmiddelengebruik in de tijd. Het onderzoek is een eerste aanzet tot het monitoren van uitgaansgedrag van Haagse jongeren.

Het doel van dit onderzoek is met behulp van diverse bronnen het alcohol- en middelengebruik van uitgaande jongeren en jong volwassenen volgen, evenals de risico- en beschermende factoren en risicosettings die daarbij een rol spelen volgen.

1. Van welk uitgaansaanbod maken Haagse uitgaande jongeren en jong volwassenen gebruik?

2. Wat is de aard, omvang en wijze van het alcohol- en genotmiddelengebruik tijdens (en voor en na) het uitgaan van Haagse uitgaande jongeren en jong volwassenen?

3. Welke sociale risico’s (agressie, uitsluiting, lichamelijk en psychische klachten, onveilig vrijen e.d.) en kansen (gezelligheid, verbondenheid e.d.) presenteren zich bij Haagse uitgaande jongeren en jongvolwassenen als gevolg van (gecombineerd) alcohol- en/of genotmiddelengebruik tijdens (voor en na) het uitgaan?

4. Wat zijn de regulerende en escalerende factoren in relatie tot risico’s van alcohol- en/of genotmiddelengebruik tijdens (voor en na) het uitgaan bij Haagse uitgaande jongeren en jongvolwassenen?

1. Panel (kwalitatief). In samenwerking met Context wordt in het najaar van 2013 een panel samengesteld bestaande uit sleutelinformanten zoals uitgaande jongeren, aanbieders (eigenaren horeca, horeca personeel) en wijkagenten. De samenstelling van het panel moet een representatief beeld vormen van consumenten en aanbieders in Den Haag. Met behulp van semi-gestructureerde panelinterviews worden op exploratieve wijze signalen opgevangen die samenhangen met uitgaan en genotmiddelengebruik en wordt dieper op signalen ingegaan.

2. Mapping (kwalitatief). Het direct en indirect inventariseren van de aanwezige uitgaansgelegenheden in Den Haag. Mapping wordt in het najaar van 2013 door Context uitgevoerd.

3. Survey en internetsurvey (kwantitatief, valt niet onder subsidieaanvraag). Met behulp van (getrainde) peers zullen uitgaande jongeren op locatie korte vragenlijsten af nemen en jongeren uitnodigen mee te doen met de internetsurvey (planning voorjaar 2014).

Panel en mapping: september 2013-januari 2014.
Survey (valt niet onder subsidieaanvraag) februari 2014-juni 2015.

Context, Den Haag, Pascal Reinerie, preventiedeskundige
GGD Haaglanden, Ad van Dijk, epidemiologisch onderzoeker, contactpersoon
GGD Haaglanden, Geertje Ariens, productgroepmanager EG
Bonger Instituut, Amsterdam

Alcohol is het belangrijkste middel voor uitgaanders; 41% is zware drinker, 88% geeft aan in de afgelopen maand minstens één keer 5 of meer glazen te hebben gedronken tijdens één gelegenheid. Het gevonden gebruik in dit onderzoek voor verschillende genotmiddelen is voor cannabis 42%, voor ecstasy 17%, voor cocaïne 11% en voor speed 8%.

Van de uitgaanders maakt 21% zich wel eens zorgen om het middelengebruik, in de meeste gevallen gaat het daarbij om alcohol. Ecstasy (XTC) is voor uitgaanders dé feestdrug, maar kennis over de samenstelling van de pillen is onder jongeren gering. 14% maakt gebruik van een testservice om pillen te laten testen. 84% vindt 130mg of meer MDMA in een ecstasypil niet te veel of weet het niet. Men vertrouwt op elkaar voor als het mis gaat.

Veel jongeren onder de 18 jaar gebruiken buiten uitgaanslocaties, in woonwijken op hangplekken, op straat of op schoolpleinen. Voor deze jongeren ontbreekt elke controle.
Najaar 2016 zal het panelonderzoek worden herhaald, en medio 2017 zal de survey worden herhaald.

HUO 2014. Een onderzoek naar uitgaansgedrag van jongeren uit Den Haag en omstreken. (PDF)

Haagse jongeren gaan gemiddeld 5 uur per week uit. Tijdens het uitgaan worden naast alcohol ook andere genotmiddelen gebruikt. De gemeente heeft behoefte aan actuele kennis hierover. Het doel van dit onderzoek was het alcohol- en middelengebruik van jongeren te volgen, en om de risico- en beschermende factoren en risicosettings in kaart te brengen. Een kwalitatief panel (Context) heeft semi-gestructureerde interviews afgenomen en heeft een kwalitatieve mapping uitgevoerd. Verder zijn er op locatie korte vragenlijsten afgenomen en internetsurveys. Hieruit bleek dat alcohol het belangrijkste middel is voor uitgaanders, met cannabis op de tweede plek, gevolgd door ecstasy, cocaïne en speed. Van de uitgaanders maakt 21% zich wel eens zorgen om het middelengebruik. Verder is XTC dé feestdrug, maar is de kennis over de samenstelling gering. Veel jongeren gebruiken buiten uitgaanslocaties zonder controle. Mede om dit verder te onderzoeken zal het panelonderzoek najaar 2016 worden herhaald, en de survey medio 2017.