Veel gezondheidsproblemen kunnen worden voorkomen door gezonde voeding en leefstijl, maar dit is niet voor elke bevolkingsgroep even gemakkelijk. Dit zegt Jessica Kiefte-de Jong, sinds 1 januari 2019 hoogleraar Population Health bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).
Het onderzoek van Kiefte-de Jong is ingebed in de LUMC-Campus Den Haag. De stad Den Haag heeft een zeer diverse bevolking met grote gezondheids-, sociale en economische verschillen. Vooral in achterstandswijken is de gezondheid van de bevolking vaak minder goed dan in andere delen in de stad. Volgens Kiefte- de Jong kunnen gerichte preventieve maatregelen hier verandering in brengen. “Voorkomen is immers beter dan genezen bij het realiseren van een betere volksgezondheid”, vertelt ze.
Zorg vanuit de populatie
Een belangrijk onderzoeksthema van Kiefte-de Jong in Den Haag gaat over de opheldering van determinanten van veelvoorkomende niet-overdraagbare ziekten. Dit doet ze met epidemiologische gegevens uit grote cohortonderzoeken en gegevens uit de routinezorg. Voor haar onderzoek aan de LUMC-Campus Den Haag richt ze zich op het identificeren van groepen met een hoog risico op gezondheidsproblemen en ziekten.
Volgens de hoogleraar is het belangrijk dat er bij kwetsbare groepen niet alleen naar het gezondheidsprobleem wordt gekeken, maar juist naar de gehele context. “Iemands gezondheid wordt, naast voeding en leefstijl, vaak beïnvloed door psychosociale- en omgevingsfactoren. Bij het aanbieden van een interventie moet ook daar rekening mee worden gehouden.”
De wil om gezond te leven is er vaak wel, alleen spelen bij sommige mensen grotere problemen. “Daardoor hebben ze geen ruimte om over gezondheid na te denken”, legt Kiefte- de Jong uit. Als voorbeeld verwijst ze naar haar onderzoek over voedselonzekerheid in de Haagse aandachtswijken. “Ongeveer 25% van de gezinnen rapporteerden niet genoeg geld te hebben om regelmatig een gezonde maaltijd op tafel te zetten. Simpelweg adviseren dat ze gezonder moeten gaan leven, helpt bij deze groep niet. Bij deze specifieke gezinnen moeten we op zoek gaan naar een oplossing op maat.”
Interventies bieden op het juiste moment
Kiefte-de Jong wil ook dat interventies op het juiste moment aangeboden worden aan kwetsbare groepen. “Hierbij is het van belang om naar de gehele levensloop te kijken, aangezien veel sociale gradiënten in volksgezondheid al vroeg in het leven ontstaan. In de Population Health-leerstoel besteed ik daarom veel aandacht aan zogenoemde teachable moments. Dit zijn momenten gedurende de levensloop, zoals een zwangerschap, pensionering of diagnose van een chronische ziekte, waarop mensen meer open staan voor nieuwe ideeën over bijvoorbeeld leefstijl.”
Ook het in kaart brengen van kwetsbare groepen vroeg in de levensloop kan volgens de hoogleraar resultaat opleveren. “Kinderen met een laag geboortegewicht hebben bijvoorbeeld een verhoogde kans op diabetes en hart- en vaatziekten. Door deze kinderen bijvoorbeeld snel in het vizier te kunnen krijgen met gegevens uit de routinezorg, kunnen we hen en hun ouders al vroeg ondersteunende interventies aanbieden.”
Bron: LUMC – 22 februari 2019