Verbetering lokale praktijk bij onbedoelde zwangerschap in Den Haag Fase 2

Hoog percentage onbedoelde zwangerschappen in Den Haag

Den Haag is een multiculturele stad met rond de 6000 zwangerschappen per jaar. Samenwerkingspartners geven aan dat ongeveer 40%-50% van de vrouwen die zich bij verloskundigenpraktijk Ella in de wijken Schilderswijk en Transvaal melden ongepland (en regelmatig) ongewenst zwanger is. Geboortezorgprofessionals van het HMC ziekenhuis noemen tevens dat een ruime meerderheid van de vrouwen die zij zien te maken heeft met een onbedoelde zwangerschap. Deze gegevens wijzen erop dat het percentage vrouwen met een onbedoelde zwangerschap in bepaalde wijken van Den Haag ruim hoger ligt dan het landelijk gemiddelde van twintig procent.

Kwetsbare zwangeren met behoefte aan ondersteuning

In Den Haag bevindt zich een groep vrouwen en partners die aangeven behoefte te hebben aan extra ondersteuning tijdens en na onbedoelde zwangerschap. In interviews met zorgverleners en doelgroep komt naar voren dat deze kwetsbare doelgroep voornamelijk bestaat uit personen met sociale en/of psychiatrische problemen, licht verstandelijke beperking, verslaving, dakloosheid, armoede en/of illegaliteit. Ook gaat het veelal om jonge vrouwen met een hulpverlenersgeschiedenis. De herhaling van onbedoelde zwangerschappen en het ondergaan van abortussen is groot, om verschillende redenen wordt vaak geen of geen effectieve anticonceptie gebruikt.

Onvoldoende samenwerking sociaal en medisch domein

Zowel vertegenwoordigers van de doelgroep als professionals geven in interviews aan dat aansluiting op behoeften niet optimaal verloopt en dat een betere integrale samenwerking wenselijk is. Zij zien een gebrek aan verbinding tussen partners in het medische en sociale domein.

Fase 2

Dit project bestaat uit twee fasen. Fase 1 richtte zich op het vormen van een breed samenwerkingsverband, het gezamenlijk formuleren van een plan ter verbetering van de lokale praktijk en het indienen van een ZonMw subsidieaanvraag voor het uitvoeren van dit plan (fase 2, voorliggend project). Fase 2 richt zich op de uitvoering van het plan.

Gepubliceerd op 04-06-2021

Het doel van dit project is om in Den Haag meer verbinding tussen partners in verschillende domeinen te creëren zodat preventie en zorg bij onbedoelde zwangerschap en kwetsbaar ouderschap verbetert.

Dit betekent dat door deze verbinding:

1. Zo veel mogelijk kwetsbare onbedoelde zwangeren in beeld zijn bij hulpverleners op zowel medisch- als sociaal terrein; beter bereik doelgroep
2. Er sociaal en medische hulpverlening op maat is die goed op elkaar aansluit
3. De zorg goed aansluit op wensen en behoeften van de doelgroep
4. Snellere doorverwijzing/samenwerking mogelijk is; kortere lijntjes en efficiënte communicatie
5. Meer inzicht en afstemming is in wie er betrokken zijn bij zwangere en evt. partner door middel van een nog op te zetten samenwerking/overlegsysteem m.b.v. learning communities
6. Ervaringsdeskundigen een specifieke en structurele plek krijgen in dit proces

Hoofdvragen:

- Wat zijn de werkzame en belemmerende factoren van deze samenwerking bij het werken aan de doelen die hierboven beschreven zijn?

- Heeft dit lerend netwerk een positief effect op de ondersteuning van onbedoelde zwangerschap?

Deelvragen:

A. Doelgroep: vrouwen en mannen met een onbedoelde zwangerschap

Hoe ervaren zij de activiteiten wat betreft:

1. Sociaal-medische afstemming?
2. Samenwerking professionals?
3. Cliëntgerichtheid?

B. De professionals

Hoe ervaren zij:

1. Samenwerking met andere professionals?
2. De invoering en de effecten van de activiteiten?

C. Projectgroep en stuurgroep

Hoe ervaren zij:

1. De samenwerking?
2. Het reflexieve monitoringsproces?
3. De ontwikkeling en invoering van de activiteiten?

Het plan van aanpak gaat uit van de volgende werkpakketten (WP):

• WP1: Het maken van een startfoto van Den Haag op basis van data uit het medisch en sociaal domein, interviews met organisaties, needs assessment met vrouwen en mannen uit de doelgroep en panelgesprekken met ervaringsdeskundigen op basis van de ontvangen startimpuls.
• WP2: Het vormgeven van het samenwerkingsverband door het inrichten van learning communities.
• WP 3: Proces- en effectevaluatie van het samenwerkingsverband.

In de learning communities (WP2) staan de volgende drie elementen centraal:

1. Het ontwikkelen en implementeren van een reflexief monitoringsproces dat continue verbetering stimuleert in preventie en zorg van onbedoelde en kwetsbare zwangerschappen;
2. Het in kaart brengen van werkzame en belemmerende factoren in het bieden van preventie en zorg bij onbedoelde en kwetsbare zwangerschappen;
3. Het vertalen van bevindingen in (scholings)modules voor onderwijs en beroepspraktijk.

01-04-2021 – 01-04-2025

Xtra Plus en FIOM, F. Jawahierkhan, manager Xtra Plus

Xtra, Drs. E. Lemstra, voorzitter Raad van Bestuur

Leiden University Medical Center, Dr. K.L. van Bemmel PhD, onderzoeker

GGD Hollands Midden, Ir. A.P.L. van Bergen, coördinator AWPG NZH

Leiden University Medical Center, Dr. M. Crone, onderzoeker

Verloskundigen Ella, A. van der Duijs, verloskundige, manager

Leiden University Medical Center, Prof. Dr. J.C. Kiefte-de Jong PhD, Hoogleraar Population Health

Gemeente Den Haag, D. Kweekel, beleidsmedewerker

GGD Haaglanden, Drs. M. Sterker, senior projectmanager

 

Resultaten nog niet beschikbaar.

Geplande producten

• Twee jaarlijkse ‘foto’ van de situatie in Den Haag
• Learning communities
• Proces- en effectevaluatie

Dit project beoogt een betere samenwerking tot stand te brengen tussen professionals werkzaam in het medische en sociale domein, waardoor ondersteuning rondom onbedoelde zwangerschappen wordt verbeterd met reeds beschikbare interventies.

Het project bestaat uit twee fasen. Fase 1 richtte zich op het vormen van een breed samenwerkingsverband, het gezamenlijk formuleren van een plan ter verbetering van de lokale praktijk en het indienen van een ZonMw subsidieaanvraag voor het uitvoeren van dit plan (fase 2, voorliggend project). Fase 2 richt zich op de uitvoering van het plan.

Het project heeft een integrale samenwerking als uitgangspunt en zal in multidisciplinaire werkgroepen aandacht besteden aan de speerpunten die naar voren zijn gekomen tijdens het vooronderzoek (fase 1). Een multidisciplinair leernetwerk wordt ontwikkeld waarbij gebruik wordt gemaakt van de methode reflexieve monitoring in actie. Ervaringsdeskundigen worden betrokken en er is aandacht voor culturele diversiteit.