Het Kennisplatform Preventie constateert dat ‘hoe-vragen’ meer prioriteit verdienen dan ‘wat-vragen, als het gaat om leefstijl en mentale gezondheid’. Zij lichten dit toe in een artikel in TSG en roepen lezers op om mee te denken.
Kennisagenda Preventie
Begin 2020 heeft staatssecretaris Paul Blokhuis het Kennisplatform Preventie in het leven geroepen. Dit platform bestaat uit experts uit de wetenschap, het beleid en de praktijk van preventie. Het doel is om tot meer samenhang te komen in de programmering en het gebruik van kennis over preventie, aan de hand van een dynamische kennisagenda. Centraal staan de thema’s uit de preventie- en sportakkoorden: roken, overgewicht, problematisch alcoholgebruik en bewegen. In 2021 werd het thema Mentale gezondheid toegevoegd.
‘Hoe-vragen’ meer prioriteit dan ‘wat-vragen’
Het Kennisplatform Preventie stelt in haar meest recente agenda (Kennisagenda Preventie Samen Gezond Leven 2021) dat ‘hoe-vragen’ meer prioriteit verdienen dan ‘wat-vragen’. De teneur is dat we in algemene zin goed weten wat werkt om gezond gedrag te bevorderen, maar we weten nog onvoldoende hoe we breder kunnen implementeren wat volgens theorie, empirie en pilots werkt. Dit hiaat doet zich voor op politiek, bestuurlijk en uitvoerend niveau, maar speelt ook op individueel niveau: weten is nog geen doen!
Waarom duurde het tien jaar voordat de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) in de praktijk werd aangeboden, na de bepaling van het College voor Zorgverzekeringen in 2009 dat er genoeg bewijs is om een GLI onderdeel te maken van het verzekerde pakket?? Waarom zijn kosteneffectieve maatregelen als een belasting op ongezonde voeding nog niet ingevoerd?
Noodzaak om meer ‘hoe-vragen’ te onderzoeken
Experts zien vier focuspunten voor verder onderzoek: 1) naar randvoorwaarden voor opschaling, zoals wie heeft welke verantwoordelijkheden en draagt daarvoor de kosten; 2) naar implementatiebelemmeringen, zoals ontbreken van kennis of gebrekkige toeleiding van kennis naar de uitvoeringspraktijk; 3) naar het totstandbrengen van integraal beleid, zoals hoe agendeer je gezondheid in sectoren waar gezondheid niet het primaire doel is, maar waarvan het beleid wel invloed heeft op gezondheid; en 4) naar methodieken om maatregelen samen met de doelgroep te ontwikkelen. Het Kennisplatform vertaalde deze focuspunten naar een Kennisagenda met 8 aanbevelingen.
Ook bij de Kennisagenda speelt “hoe-vraag” een rol
Terugblikkend op de afgelopen anderhalf jaar constateert het Kennisplatform dat het daadwerkelijk toepassen van de kennisagenda voor kennisprogrammering binnen VWS en daarbuiten nog beter kan. Ook hier speelt de hoe-vraag dus kennelijk een rol. Ook hierbij is vooral behoefte om aanbevelingen toe te passen en te concretiseren, in plaats van nieuwe aanbevelingen te formuleren.
Aanbeveling 3. Borging van kennis(infrastructuur).
Stimuleer kennisdeling tussen communities of knowledge (tussen regio’s, thema’s, sectoren en/of goede praktijken). Bevorder het overzicht van kennis over succesvolle vormen van preventie van mentale en fysieke gezondheidsproblemen.
Het Kennisplatform roept lezers op om mee te denken, zeker waar het gaat om de kennisinfrastructuur (aanbeveling 3). Zij nodigen eenieder uit om via het secretariaat van het kennisplatform bij ZonMw, kennisplatformpreventie@zonmw.nl, contact op te nemen.
Bron: Luc Hagenaars, Fleur Boulogne, Hans van Oers, Caroline Baan & Henk Garretsen. Kennisagenda samen gezond leven: hoe dan? TSG 100, 9-13 (2022)
Meer lezen?
Kennisagenda Preventie Samen Gezond Leven 2021
Nieuw thema in de landelijke Kennisagenda: mentale gezondheid
Kennisagenda Samen Gezond Leven aangeboden aan staatssecretaris