De mentale gezondheid staat onder druk. Circa 840.000 jongeren ervaren mentale uitdagingen en/of klachten en 1 op de 15 jongeren in Nederland kampt met een depressie. Daarnaast ervaarden in 2019 1,3 mln. werknemers burn out of burn out klachten. Diverse onderzoeksrapporten onderstrepen de urgentie voor een nieuwe aanpak voor het versterken van de mentale gezondheid.
Rol kennisorganisaties
RIVM, Trimbos-instituut en GGD GHOR Nederland verkenden in opdracht van VWS een landelijke aanpak mentale gezondheid. Zij consulteerden 10 landelijke kennisorganisaties. Welke ideeën hebben deze organisaties bij een landelijke kennisinfrastructuur voor mentale gezondheid? Wat is hun ambitie, en hoe zien zij hun eigen rol- en taakopvatting hierbij? De bevindingen zijn te lezen in de factsheet “Kennisinfrastructuur mentale gezondheid en preventie. Meer dan delen van effectieve interventies en aanpakken” die afgelopen zomer is aangeboden aan de Tweede Kamer.
Kennisinfrastructuur mist
Eén van de kernbevindingen is dat er veel kennis is, ook vertaald in interventies en integrale aanpakken, maar dat de implementatie spaak loopt: er mist een infrastructuur waar de interventies en maatregelen in kunnen landen. Een goed functionerende, ondersteunende kennisinfrastructuur is belangrijk voor het delen van effectieve interventies en aanpakken ter bevordering van mentaal welbevinden en het voorkomen van psychische aandoeningen.
Integrale aanpak vanuit de samenleving
De kennisorganisaties zien kansen in de bronaanpak: de aanpak van onderliggende problemen van mentale (on)gezondheid zoals stress of bestaansonzekerheid. Door deze benadering zijn ook de sociale omgeving en maatschappelijke structuren te betrekken bij preventie. Preventie wordt daarmee uit het medisch domein gehaald, het gaat om het investeren in de kwaliteit van de samenleving als geheel.
Een effectieve aanpak, of kennis over wat werkt, gaat verder dan het inzetten van effectieve interventies.
Verbinding naar lokaal
Voor een goede kennisinfrastructuur is positionering van kennisorganisaties van belang: een duidelijke visie en regievoering door de ministeries op hun rollen en taken, waaronder het brengen van kennis naar lokaal. Samenwerking met regionale en lokale organisaties biedt kansen om relevante kennis te ontwikkelen, toe te passen en te verrijken, omdat beter wordt aangesloten bij regionale en lokale vraagstukken. Verder is ruimte nodig om lokaal (bij) te leren over wat werkt.
Meer lezen
De factsheet “Kennisinfrastructuur mentale gezondheid en preventie. Meer dan delen van effectieve interventies en aanpakken” is de derde van een serie van vier factsheets over het bevorderen van mentaal welbevinden en preventie van psychische klachten en aandoeningen. De andere factsheets vindt u hier:
- Factsheet 1: Landelijke en lokale ambities mentale gezondheid en preventie. Landelijke en lokale ambities mentale gezondheid en preventie
- Factsheet 2: Effectieve interventies en beleid mentale gezondheid en preventie. Een overzicht van kansen en mogelijkheden per levensfase & economische baten.
- Factsheet 4: Monitoren mentale gezondheid. Een overzicht van databronnen en indicatoren als input voor een landelijke aanpak mentale gezondheid
Brief aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal. Aanpak ‘Mentale gezondheid: van ons allemaal’.