In Food insecurity in Dutch disadvantaged neighbourhoods: a socio-ecological approach beschrijven Jolien Janssen, Laura van der Velde en Jessica Kiefte van LUMC/Health Campus Den Haag welke determinanten van invloed zijn op voedselonzekerheid bij bewoners in Haagse achterstandswijken. Het onderzoek maakt gebruik van eerder verzamelde data in het kader van het promotietraject “Voedselonderzekerheid in Nederland” van Laura van der Velde.
Sociaal-ecologisch model
Nieuw in dit onderzoek is het gebruik van het sociaal-ecologisch model (SEM) om de relatieve bijdrage van determinanten aan het ervaren van voedselonzekerheid in kaart te brengen. Het model onderscheidt determinanten in de persoonlijke omgeving, sociale omgeving, fysieke omgeving en beleidsomgeving. Deze laatste is niet meegenomen in dit onderzoek. Zie onderstaande figuur.
Kwart van de deelnemers is voedselonzeker
De onderzoekspopulatie bestond uit 307 deelnemers uit achterstandswijken in Den Haag met minimaal één minderjarig thuiswonend kind. Ongeveer een kwart van de deelnemers was voedselonzeker (gemeten met de USDA Household Food Security Survey module). De voedselzekerheidsstatus was significant geassocieerd met BMI, bruto maandinkomen, hoogste opleidingsniveau, rookstatus, voedingskwaliteit, huidige arbeidsstatus, burgerlijke staat en religie.
Persoonlijke omgeving heeft binnen deze populatie de meeste invloed
De determinanten binnen de persoonlijke omgeving verklaarden de meeste variantie in voedselonzekerheid (20,6 %), determinanten binnen de sociale omgeving verklaarden 14,0%. Alle deelnemers waren afkomstig uit achterstandswijken in Den Haag en vormden een relatie homogene groep. De onderzoekers verwachten grotere verschillen bij vergelijking tussen wijken op landelijk niveau.
Pleidooi voor interventies op beleidsniveau
Interventies ter bestrijding van voedselonzekerheid richten zich tot nu toe vooral gericht op determinanten uit de persoonlijke omgeving, bijvoorbeeld op het verstrekken van informatie om de voedingsgerelateerde kennis te verbeteren of het uitdelen van voedsel (vouchers) om de voedingskwaliteit van individuen te verbeteren. Dit onderzoek laat zien dat determinanten in de persoonlijke omgeving inderdaad het belangrijkst zijn voor het verklaren van voedselonzekerheid, en daarom een veelbelovend doelwit voor interventies kunnen zijn. Eerdere literatuur laat ook zien dat interventies op beleidsniveau (bijv. het Amerikaanse Supplement Nutrition and Assistance Program (SNAP) ) een grotere impact lijken te hebben op het verminderen van voedselonzekerheid dan interventies op gemeenschapsniveau (bijv. voedselbanken).
Meer lezen:
Wetenschappelijk artikel in Journal of Nutritional Science: Food insecurity in Dutch disadvantaged neighbourhoods: a socio-ecological approach